Porozmawiajmy o czarnogłówkach



Tej zimy z przyjemnością obserwuję prawdziwy "wysyp" czarnogłówek. To sytuacja zupełnie odmienna od zeszłego sezonu. Postanowiłem nieco poczytać o tym gatunku i zasięgnąć języka u miejscowych znawców tematu. Rzecz przedstawia się niezmiernie ciekawie, bo sikora czarnogłowa uchodzi za najrzadszą pośród sikorek, zamieszkujących pas Wybrzeża Gdańskiego z przyległym kompleksem lasów. 

Paradoksalnie jest rzadsza, od bytujących tu sikorek ubogich, sosnówek i czubatych, nie wspominając o pospolitych modraszkach i bogatkach. Powodem relatywnie częstych obserwacji czarnogłówki, jest jej natura, która czyni ten gatunek chętniej zbliżającym się do ludzkich siedlisk, oraz miejsc zimowego dokarmiania. 

Literatura podaje, że w Polsce występują dwie populacje czarnogłówki. Jedna związana z podmokłymi zadrzewieniami, nadrzecznymi łozowiskami i zakrzewieniami liściastymi, zwłaszcza łęgowymi. Druga z suchymi, młodymi oraz niskimi lasami sosnowymi i świerkowymi. Jak się wydaje, w okresie zimy dość swobodnie opuszcza takie tereny w poszukiwaniu pokarmu. Liczne ostatnio obserwacje czarnogłówki w moim rejonie świadczą, że jej stan liczebny ma się doskonale. Natomiast charakter terenu w postaci rezerwatu Beka, całej doliny rzeki Redy, oraz kompleksów wysokich zadrzewień starych lasów, wskazuje na jej populację z pierwszego opisanego wyżej biotopu.

Liczniejsze czubatki, sosnówki oraz ubogie, są bardziej konsekwentne w swoich zwyczajach pokarmowych przypisanych do typowego dla niech siedliska. Zimą trudniej je dostrzec, bo pokarmu szukają w miejscach niedostępnych dla naszego wzroku, a szczególnie obiektywu. To zwarte kompleksy świerków i wysokie ich partie. Gęste modrzewia w głębi lasu, lub skraje lasów mieszanych. Wspomniane gatunki często słyszymy i na tej podstawie oceniamy ich liczebność, lecz zwykle dostrzec ich nie sposób. Na tle tak skrytych zachowań pobratymców jawi się nam czarnogłówka, ptaszyna jakich mało, w obu znaczeniach tego słowa.

Tegoroczne zimowe liczenie ptaków, organizowane przez Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, również zdaje się potwierdzać opisane spostrzeżenia. W publikowanym zestawieniu (link poniżej), sikora czarnogłowa zajmuje ostatnie miejsce pośród sikor, co do ilości stwierdzonych osobników.

14 Edycja Zimowego Ptakoliczenia  OTOP