Zachowania muchołówki małej (Ficedula parva) w zagęszczonej populacji.



Drugi sezon obserwuję muchołówki małe na tym samym stanowisku. To lasy w okolicach Wejherowa. Pierwotnie zajmowały klasyczny rewir ok 300 m, na skraju buków i dębów, przysiadając na niższych, młodych drzewach. W zeszły roku o tej porze maja, było tam słychać samca, lub samce. W tym roku ich nie słyszę, natomiast po tej okolicy lata kilka (6-8) osobników. Wygląda, że to samice (zdjęcia w załączeniu). A może to młode samce, bo co chwilę dochodzi do waśni między nimi. 

Przeganiają się na gałęziach i w krzewach. Obecnie te 300 m lasu podzielone jest na dwa wyraźnie rewiry, w których ta gonitwa się odbywa. Jakby niezależne mini stadka toczyły tam waśnie. Jak odczytać takie zachowanie muchołówek w kontekście braku dorosłych samców i ewentualnej płci widocznych na zdjęciu ptaków. 

Z takim pytaniem zwróciłem się do eksperta od muchołówek małych, Kol. Norberta Kleszko, który bronił pracę magisterską o habitacie jaki zajmuje ten gatunek do gniazdowania.


Kol. Norbert Kleszko odpowiada ... a ja serdecznie dziękuję za podzielenie się z nami tak wyczerpującą widzą.


1) Samce muchołówki nie muszą śpiewać jak są w parach z samicami, a ich terytoria lęgowe są bardzo blisko siebie, stykają się lub nawet nakładają.

2) Jeżeli populacja jest tak zagęszczona może dojść do jakiś dziwnych zachowań, to anomalie behawioralne w zachowaniu populacji. 

3) Na danym terenie przyleciały tylko samce, do których nie dotarły samice i już nie dotrą albo przylecą zbyt późno i nie dojdzie do lęgów. U muchołówki małej zdarza się to, bo samice przylatują później. 

4) Samce, które nie są wybarwione na czerwono pomarańczowo (nie mają plamki) też przystępują do lęgów i bardzo trudno je odróżnić od samic. Jedynie po kloace można rozpoznać, ale to wymaga odłowu. Samce mają większą od samic.

5) Może doszło do styku terytoriów i dochodzi do potyczek na tym właśnie terenie. Nie śpiewają, by nie stracić energii. Samce po założeniu gniazd nie śpiewają już wcale. Jedynie gdy przynoszą pokarm podśpiewują i samica wychodzi z gniazda gdzie ją samiec karmi. Ale to nie jest śpiew. 

6) Zaczynają śpiewać po stracie partnerki. Nawet gdy zniszczony zostaje leg nie śpiewają, tylko składany jest następny. Może się zdarzyć, że śpiewa ten sam samiec na dwóch różnych terytoriach ale to dla tego, że jedna partnerka siedzi już na jajkach a on szuka kochanki.




Na koniec, dorosły samiec z tego stanowiska, 17 maj 2018