Rezerwat Beka łącznie z otuliną, nieodmiennie kojarzy się z licznymi gatunkami ptaków gniazdujących i na przelotach. To im głównie poświęcamy uwagę czyniąc przyrodnicze obserwacje. Jednak życie tej krainy jest znacznie bogatsze, wyrażone obecnością wielu innych zwierząt. Również owadów a pośród nich motyli, których widok w letniej scenerii zdaje się oczywisty i pospolity. Mamy wrażenie, że latają po okolicy w sposób przypadkowy, stanowiąc jedynie element sielskiego krajobrazu.
Jednak tak nie jest, bo życie tych owadów jest złożone, a występowanie konkretnych gatunków przypisane określonym biotopom. Co ciekawsze motyle potrafią zajmować określone rewiry, a ich terytorialne zachowanie przypomina zwyczaje ptaków. By rzecz przybliżyć uchylimy nieco tajemnic życia gatunku czerwończyk nieparek (Lycaena dispar). Nie bez powodu dzisiejszą opowieść osadziłem w rezerwacie Beka, bo jego topografia, skład gatunkowy roślin i warunki hydrologiczne w sposób szczególny sprzyjają występowaniu tego motyla.
Gdyby mi przyszło jednym zdaniem opisać Lycaena dispar, to powiedziałbym - motyl wodny. To dziwne stwierdzenie wobec gatunku, którego aktywność dostrzegamy zwłaszcza w dni bardzo suche, gorące i słoneczne. Jednak czerwończyk nieparek, podobnie jak pozostałe gatunki zwykle jawi nam się na etapie imago. To dorosły osobnik, którego obserwujemy w postaci ostatecznej zdolnej do rozrodu.
Na zdjęciach widzimy samca, a gatunek cechuje wyraźny dymorfizm płciowy. Samica jest większa, o bardziej stonowanych barwach lecz z bogatszym deseniem na skrzydłach. Zatem polską i łacińską nazwę "nieparek" motyl ten zawdzięcza tej odmienności. Możemy też obserwować różnice w zachowaniu przedstawicieli obu płci. Samce są terytorialne i nie opuszczają swoich stanowisk w oczekiwaniu na przelatujące w okolicy samice. Zwykle stale przebywają w niewielkich enklawach kwiatostanów rożnych roślin. Preferują firletkę poszarpaną, krwawnicę pospolitą i widoczny na zdjęciach pod motylem ostrożeń polny.
Firletka poszarpana (Silene flos-cuculi (L.)
Nadszedł już czas by nawiązać do "motyla wodnego". Czerwończyk nieparek faktycznie preferuje tereny wilgotne. To zalewane łąki, torfowiska niskie, rowy i kanały. Jednym słowem miejsca, gdzie występują specyficzne rośliny terenów podmokłych. To szczaw lancetowaty (Rumex hydrolapathum Huds.), również pozostałe gatunki jak szczaw kędzierzawy, wodny oraz inwazyjny szczaw omszony. Te właśnie rośliny definiują biotop czerwończyka nieparka, bo są jedynym i wyspecjalizowanym pokarmem jego gąsienic. Zatem to nie piękne kwiaty roślin porastających nawet suche miejsca, na których przysiadają dorosłe osobniki stanowią o występowaniu tego motyla.
W uzupełnieniu komentarz Pani Hanny Rachwald, z Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków, cytuję:
"Dodam tylko, że to motyl chroniony, znajdujący się na Czerwonej liście gatunków zwierząt zagrożonych w Polsce. Poza tym to gatunek tzw. "naturowy", wymieniany w załącznikach do Dyrektywy Siedliskowej! A ochrona nieparka powinna polegać na tym właśnie, co OTOP robi na Bece, tj. ekstensywnym użytkowaniu łąk wilgotnych i nie dopuszczaniu do ich zarastania !!! Przy okazji siedlisk i ptaków Beki, chronimy czerwończyka nieparka."
W uzupełnieniu komentarz Pani Hanny Rachwald, z Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków, cytuję:
"Dodam tylko, że to motyl chroniony, znajdujący się na Czerwonej liście gatunków zwierząt zagrożonych w Polsce. Poza tym to gatunek tzw. "naturowy", wymieniany w załącznikach do Dyrektywy Siedliskowej! A ochrona nieparka powinna polegać na tym właśnie, co OTOP robi na Bece, tj. ekstensywnym użytkowaniu łąk wilgotnych i nie dopuszczaniu do ich zarastania !!! Przy okazji siedlisk i ptaków Beki, chronimy czerwończyka nieparka."
Poniżej ogromne połacie szczawiu lancetowatego w rezerwacie Beka.
